Η ναυμαχία της Σαλαμίνας

Στις 22 Σεπτεμβρίου του 480 π Χ, πιθανή ημερομηνία που αντιστοιχεί στις 21-22 του Βοηδρομιώνος, διεξήχθη η ενδοξότερη ναυμαχία της αρχαιότητας
Οι Πέρσες μετά την νίκη τους στις Θερμοπύλες, κατέβηκαν στην Αθήνα. Οι Αθηναίοι ακολουθώντας τον χρησμό ότι θα τους σώσουν τα «ξύλινα τείχη», αφού μετέφεραν τα γυναικόπαιδα στην Αίγινα για περισσότερη ασφάλεια, μπήκαν στα καράβια τους. Στο συμβούλιο των στρατηγών, μετά την αντιδικία του Θεμιστοκλή με τον ναύαρχο των Σπαρτιατών Ευρυβιάδη, για το που θα έπρεπε να συγκρουστούν με τους Πέρσες, όπου επικράτησε η άποψη του Θεμιστοκλή, με την φράση του «Πάταξον μεν, άκουσον δε», οδήγησαν τα καράβια στην Σαλαμίνα. Τα πράγματα ήταν πολύ κρίσιμα και ο Θεμιστοκλής είχε την πεποίθηση πως μόνο στην Σαλαμίνα θα νικούσαν τους Πέρσες, ώστε μεταχειρίστηκε το εξής τέχνασμα: Έστειλε κρυφά στους Πέρσες τον παιδαγωγό του Σίκινο για να τους πει δήθεν ότι οι Έλληνες ετοιμάζονται να φύγουν από την Σαλαμίνα και αν θέλουν να τους νικήσουν να τρέξουν να τους προλάβουν. Ο Ξέρξης έπεσε στην παγίδα και διέταξε να κυκλώσουν τον ελληνικό στόλο. Την κρίσιμη αυτή στιγμή ο πολιτικός αντίπαλος του Θεμιστοκλή, ο Αριστείδης, που ήταν εξόριστος στην Αίγινα πέρασε τις γραμμές των Περσών με κίνδυνο της ζωής του και πήγε στο Θεμιστοκλή να του αναγγείλει ότι τα περσικά πλοία τους έκλεισαν στο στενό και τώρα που η πατρίδα βρίσκεται σε κίνδυνο, ξεχνάει κάθε έχθρα μαζί του και δέχεται να πολεμήσει σαν απλός στρατιώτης, υπό τις διαταγές του.
Στην ναυμαχία πήραν μέρος περισσότερα από 1000 πολεμικά πλοία (περσικά, αιγυπτιακά κ ά). Ο ποιητής Αισχύλος, που ήταν αυτόπτης μάρτυρας τα ανεβάζει σε 1207, εκτός από τ’ άλλα μικρότερα και πάνω από 300.000 άνδρες. Οι Έλληνες είχαν περίπου 310 τριήρεις, μικρότερες πολύ από τα πολεμικά περσικά και 70.000 άνδρες.
Το πρωί της 22ης Σεπτεμβρίου, ο περσικός στόλος ήταν απέναντι από τον ελληνικό, έτοιμος για ναυμαχία. Ο Ξέρξης βέβαιος για την νίκη του καθόταν σε χρυσό θρόνο, πάνω στο βουνό Αιγάλεω, για να απολαύσει το πολεμικό θέαμα. Ο αγώνας ήταν άγριος και σκληρός. Οι Έλληνες με γενναιότητα και ενθουσιασμό ορμούσαν ασυγκράτητοι και βύθιζαν τα περσικά πλοία. Έτσι η νίκη μέχρι το μεσημέρι άρχισε να γέρνει προς το μέρος των Ελλήνων. Η ναυμαχία συνεχίστηκε όλη την ημέρα, ώσπου το βράδυ, η θάλασσα γέμισε με συντρίμμια και περσικά κορμιά Η ναυμαχία της Σαλαμίνας υπήρξε μια μεγάλη δόξα για την Ελλάδα, οι Πέρσες νικημένοι και ντροπιασμένοι επέστρεψαν στην πατρίδα τους.