Η ταυτότητα του Μαρτίου

Μάρτη μου καλέ μου μήνα με τα σύννεφα,

τα χελιδόνια και τ’ ανθισμένα κρίνα…

Είναι ο τρίτος μήνας του χρόνου και έχει 31 ημέρες. Στις 21 Μαρτίου είναι η εαρινή ισημερία, οπότε αρχίζει η άνοιξη. Αντιστοιχεί προς τους αρχαιοελληνικούς μήνες Ανθεστηριώνα και Ελαφηβολιώνα. Το όνομά του είναι λατινικό και προέρχεται από το Mars  που σημαίνει Άρης. Ο καιρός τον Μάρτιο είναι άστατος, από την λιακάδα και την ζέστη στις βροχές, στο κρύο, ακόμα  και στο χιόνι και έτσι ο λαός έχει πλάσει πολλούς μύθους και  παροιμίες για τα «καμώματα» του Μάρτη. Ένας μύθος λέει πως ο Μάρτης είναι άστατος και τρελός, γιατί ξεγέλασε τ’  άλλα ένδεκα αδέλφια του –τους μήνες- και ήπιε μόνος του το κρασί από το μεγάλο βαρέλι που ήταν στο υπόγειο του γέρο-Χρόνου. Άλλος μύθος αναφέρεται σε μια γριά που στο τέλος του Μάρτη φώναξε ικανοποιημένη:  «Πριτς Μάρτη, ξεχειμώνιασα τα γιδάκια μου» και τότε εκείνος δανείστηκε μια μέρα από τον Φεβρουάριο, -που έμεινε «Κουτσοφλέβαρος»- και πάγωσε την γριά και τα κατσίκια της.  Ακόμα και έθιμα και προλήψεις δημιουργήθηκαν για τον Μάρτιο. Τα παιδιά φορούν την πρώτη μέρα του μήνα, βραχιολάκια από άσπρη και κόκκινη κλωστή, τον «Μάρτη», για να μην τα μαυρίσει ο ήλιος. Το έκοβαν δε και το κρέμαγαν στο μπαλκόνι του σπιτιού ή το πέταγαν στα κεραμίδια, μόλις πρωτόβλεπαν τον προάγγελο της άνοιξης, τα χελιδόνια. Οι πρώτες μέρες του Μάρτη θεωρούνταν δυσοίωνες και αποφράδες (δρίμες).

Εορτολόγιο

- Στις 25 Μαρτίου ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου (Εθνική εορτή).

Παροιμίες για τον Μάρτιο:

- «Μάρτης βρέχει, ποτέ μην πάψει»

- «Μάρτης έβρεχε, θεριστής χαιρόταν»

- «Μάρτης γδάρτης και κακός παλουκοκαύτης»

- «Όλο το Μάρτη φύλαε, ως τις δέκα τ’ Απριλιού»

- «Από Μάρτη καλοκαίρι κι από Αύγουστο χειμώνα»

- «Μάρτης είναι νάζια κάνει, πότε γελάει και πότε κλαίει»

- «Φύλαε ξύλα για τον Μάρτη να μην κάψεις τα παλούκια»

- «Οπόχει κόρη ακριβή, τον Μάρτη ο ήλιος μην την δει» (γιατί θα την μαυρίσει)

- «Ο Μάρτης ο πεντάγνωμος πέντε φορές εχιόνισε και πάλι το μετάνιωσε που δεν εξαναχιόνισε».