Ελιά, το ευλογημένο δέντρο

Η ελιά είναι συνυφασμένη με την ιστορία του ανθρώπου, από τα πολύ παλιά ακόμη χρόνια. Σύμφωνα με την Βίβλο, μετά τον μεγάλο κατακλυσμό, το περιστέρι έφερε στον Νώε, ένα κλαδί ελιάς, σημάδι ότι υποχώρησαν τα νερά.

Στην ελληνική μυθολογία, αναφέρεται ότι η πρώτη ελιά, φυτεύτηκε στον ιερό βράχο της Ακρόπολης, από την θεά Αθηνά, η οποία δίδαξε την καλλιέργειά της στους κατοίκους της πόλης, μετά την διαμάχη με τον Ποσειδώνα για την ονομασία της πόλης της Αθήνας. Στον ελλαδικό χώρο, η αρχαιολογική σκαπάνη έχει φέρει στο φως πολλά ευρήματα που αποδεικνύουν την παρουσία της ελιάς από την νεολιθική κιόλας εποχή. Πινακίδες της γραμμικής Β΄ γραφής, από τα ανάκτορα της Κνωσσού, των Μυκηνών, αλλά και της Πύλου, μαρτυρούν την ύπαρξη της ελιάς και τις ποικίλες εφαρμογές του ελαιόλαδου στην καθημερινή ζωή των ανθρώπων, σαν τροφή, σαν φάρμακο, για φωτισμό, στις αθλητικές δραστηριότητες, στις θρησκευτικές τελετές και τέλος στις οικονομικές συναλλαγές. Ο Χριστός πήγε στο Όρος των Ελαιών για να προσευχηθεί, τα κανδήλια στις εκκλησιές με λάδι ανάβουν, αλλά και στο μυστήριο της βάπτισης, ο νονός με λάδι αλείφει το νεοφώτιστο μωρό. Αγαπημένο θέμα, έχει αποτελέσει η ελιά και για σημαντικούς Έλληνες ζωγράφους, όπως στις απεικονίσεις του Ν. Γύζη, με θέμα τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1896. «Το μάζεμα των ελαιών εν Μυτιλήνη» του Θεόφιλου, δείγμα καταγραφής βιώματος του λαϊκού καλλιτέχνη. Σε πολλούς πίνακες του Αλέκ. Φασιανού, απεικονίζεται το περιστέρι με κλάδο ελαίας στο ράμφος.