1866: Το ολοκαύτωμα του Αρκαδίου

Το Αρκάδι ήταν παλιό μοναστήρι της Κρήτης στην επαρχία Ρεθύμνου και κατά την παράδοση είχε κτιστεί από τον αυτοκράτορα Αρκάδιο, του οποίου το όνομα φέρει τιμητικά. Έγινε γνωστό από τους αγώνες του υπόδουλου ελληνικού λαού κατά των Τούρκων.

Στις 6 Νοεμβρίου 1866, το πολιόρκησε  στενά ο Μουσταφά Πασάς με πολλούς άνδρες και πυροβολικό. Οι υπερασπιστές του μοναστηριού ήταν μόνο 300 πολεμιστές και 643 γυναικόπαιδα. Βοήθεια απέξω δεν μπορούσε να τους δοθεί, γιατί εμπόδιζε η ραγδαία βροχή και η χιονοθύελλα. Η λυσσασμένη μάχη κράτησε 3 ολόκληρες μέρες. Στις προτάσεις του Μουσταφά πασά στους πολιορκημένους, να φύγουν χωρίς να τους πειράξει, εκείνοι απέρριψαν τις προτάσεις του. Όταν πια δεν υπήρχε ελπίδα σωτηρίας, ο ηγούμενος της Μονής Γαβριήλ, κοινώνησε όλους τους πολιορκημένους, μέσα σε μια ατμόσφαιρα κατανυχτική και συγκινητική. Ένα μεγάλο πυροβόλο των Τούρκων δημιουργεί ένα τεράστιο ρήγμα στο τείχος, από όπου εισβάλουν μέσα. Η πάλη τότε αρχίζει σώμα με σώμα. Επάνω στο κορύφωμα της μάχης ο αγωνιστής  Κώστας Γιαμπουδάκης αδειάζει την πιστόλα του στην μπαρουταποθήκη. Όλοι τινάχθηκαν στον αέρα.. Το δράμα του Αρκαδίου συγκίνησε ολόκληρο τον πολιτισμένο τότε  κόσμο και ενέπνευσε ποιητές, συγγραφείς και μουσουργούς.