Βάλτε τις μάσκες…

Τριώδιο και Απόκριες

Με την λατινογενή σύνθετη λέξη καρναβάλι, ( carne=κρέας και vale=χαιρετώ), αντίστοιχη της ελληνικής Αποκρεά-Αποκριά, (αποχή από το κρέας), χαρακτηρίζεται η περίοδος των τριών εβδομάδων, που ανοίγει το Τριώδιο, πριν την μεγάλη Σαρακοστή.

Τριώδιο είναι το βιβλίο της εκκλησιαστικής Ακολουθίας των ύμνων που ψάλλονται από την Κυριακή του Τελώνου και Φαρισαίου μέχρι και του Μεγάλου Σαββάτου.

Η πρώτη εβδομάδα της Αποκριάς, ονομάζεται «προφωνίσημη», επειδή την προφωνούσαν (διαλαλούσαν), η δεύτερη κρεατινή, επειδή τρώνε κρέας και η τρίτη, τυρινή, επειδή τρώνε γαλακτοκομικά, προετοιμαζόμενοι για την νηστεία της σαρακοστής. Οι μέρες λοιπόν αυτές αποτελούν για τους πιστούς, μέρες διασκέδασης, εκτόνωσης, μασκαρέματος, αλλά και μέρες για να φάνε, να πιούνε και να γλεντήσουνε. Για την προέλευση του καρναβαλιού υπάρχουν πολλές εκδοχές. Από τα Διονύσια ή την πομπή των Ελευθερίων Μυστηρίων, μέχρι τα Σατουρνάλια των Ρωμαίων. Την Βυζαντινή εποχή η αποκριά και οι μεταμφιέσεις είχαν πάνδημο χαρακτήρα, παρ’ όλες τις απαγορεύσεις της Εκκλησίας και των εκκλησιαστικών πατέρων, όπως ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος και ο Κλήμης ο Αλεξανδρείας, που με πύρινους λόγους στηλίτευαν όσους μεταμφιέζονταν, καθώς τα θεωρούσαν ειδωλολατρικά έθιμα. Μάλιστα στα τέλη του 7ου αιώνα η εν Τρούλλω Οικουμενική Σύνοδος, βάσει Κανόνων απαγόρευσε τις μεταμφιέσεις