Η καταστροφή των Ψαρών

Στις 20 Ιουνίου του 1824 γράφεται μια από τις τραγικότερες σελίδες στην ιστορία του επαναστατικού αγώνα των σκλαβωμένων Ελλήνων.
Οι Ψαριανοί κατά την επανάσταση ανέπτυξαν ισχυρό στόλο και  έγιναν ο φόβος των Τούρκων, παίρνοντας μέρος σε όλες τις ναυμαχίες του 1821, 1822 και 1823. Οι Τούρκοι αντιλαμβανόμενοι το σπουδαίο ρόλο του ναυτικού των Ψαρών, προσπαθούν να εξουδετερώσουν την δράση του. Έτσι ο Χοσρέφ πασάς προσέγγισε στα Ψαρά. Παρότι ο Ψαριανός στόλος βρισκόταν στο νησί, στην γενική συνέλευση για την αντιμετώπιση των τουρκαλβανών, αποφάσισαν να αγωνιστούν δυστυχώς στην ξηρά παρά τις αντιρρήσεις του Κανάρη, αχρηστεύοντας ουσιαστικά το στόλο τους. Οι Τούρκοι κατόρθωσαν να αποβιβάσουν στρατό και να κάμψουν την πεισματική αντίδραση των υπερασπιστών του νησιού και μετά από σκληρές μάχες να τους καταβάλουν και να επιδοθούν στην σφαγή, την λεηλασία και την καταστροφή της νήσου. Τα Ψαρά δεν υπήρχαν πια. Στο ηρωικό νησί δεν έμεινε παρά η καταστροφή και η ερημιά. Το πλήγμα ήταν πολύ μεγάλο για το αγωνιζόμενο έθνος. Η καταστροφή των Ψαρών, προκάλεσε παγκόσμιο ενδιαφέρον και συμπαράσταση που εκφράστηκε είτε μέσω καλλιτεχνικών δημιουργημάτων, είτε μέσω πολιτικών διαβημάτων. Ο εθνικός μας ποιητής Διονύσιος Σολωμός έγραψε το περίφημο επίγραμμά του:
Στων Ψαρών την ολόμαυρη ράχη
περπατώντας η δόξα μονάχη
μελετά τα λαμπρά παλικάρια
και στην κόμη στεφάνι φορεί
γινομένο από λίγα χορτάρια
που ’χαν μείνει στην έρημη γη.